Bursa'da yeni fay ve deprem iddiasına sert yanıt!

Paleosismolog Dr. Ramazan Demirtaş, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla, Kayapa-Yenişehir fayıyla ilgili iddialara sert yanıt verdi.

"YENİ BİR FAY DİYE BİR KAVRAM YOK"

Bursa'da 7.3 büyüklüğünde depreme sebep olacağı iddia edilen fay ile ilgili konuşan Demirtaş şu ifadeleri kullandı:

1- "Yeni bir fay" diye bir kavram yok. Bursa fay zonu 3-5 milyon yıldır orada var.

2- Halkı korkutmaya ve sansasyon yapmaya gerek yok.

3- 1855 gibi iki deprem 169 yılda tekrarlanamaz.

4- Kayma hızı 3.0 mm ile 8.8 mm/yıl arasında dağlar kadar fark var.

5- 3.0mm/yıl ile 8.8mm/yıl kayma hızı olan bir fayın deprem tehlike parametresi birbirinden çok farklıdır. Dolayısıyla hayali deprem büyüklükleri ve geçen süreler üretmeye ve halkı korkutmaya yönelik açıklamanız bilimsel etik açısından doğru değil.

6- Bu fayın (Bursa fay zonu) yıllık kayma hızı 3 mm/yıla yakın olup, 1855 gibi depremler 1000 yılda ancak tekrarlanabilir.

7- Doğu bölümü 1400 yılında deprem üretmiş ise; bu da 1000 yıl koyduğunuz da 2400'lü yıllara denk gelir..

8- Öyle fay uzunlukları esas alınarak "batı bölümü 6.5-6.8; doğu bölümü 6.9-7.3 üretir" gibi deprem büyüklükleri verilemez.

Bursa İznik ilçesinde babasının iş yerini ateşe verdi

9- Deprem büyüklükleri fay uzunluklarına bağlı değildir

10- Deprem büyüklüklerini belirleyen fay tipi, fay eğimi, kırılacak alanın boyutları, fay geometrisi, kırılma davranışı (tek-çok parçalı; tek-çok şoklu) segmantasyon yapısı, jeolojik yapı, diğer süreksizlikler vb. gibi çok sayıda faktör vardır.

11- Bu kadar bilinmeyen ve belirsizlikler var iken, hatta kayma hızı (3.0 mm mi? 8.8 mm mi) net değilken, ulusal basında kamuoyuna açık şekilde "yok 624 yıl geçti, yok biriken kayma 5,4 metre ve 7,3 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeli var." sonucu doğru bir yaklaşım değil.

12- Fayın doğusu 55 km; batısı 40 km bunlar farklı büyüklükte deprem üretir sonucu da doğru değil..

13-  Bilimsel araştırma olabilir, ama bilimsel bir ortamda tartışılmadan, bu tür sonuçların ulusal basında, kamuoyuna açık olarak yapmak, belki de 400-500 yıl sonra olabilecek depremden çok daha tehlikelidir.

14- Bu tür kanıtlanmayan ve ispat edilemeyen bu tür bilinmez ve belirsizlikler içeren sonuçların halk üzerindeki psikolojik depremlerin hesap edilmesi gerekmektedir.

15- Bu tür sansasyonel haberlerin ulusal basından yapılması çok tehlikelidir. LÜTFEN YAPMAYIN!!!

16- Yeni bir fay keşfedilmez... Haritalanmayan bir fayı haritalamak yeni bir fay keşfedildiği anlamına gelmez..

17- Bu fayı ilk defa siz haritalasanız bile, bu fayın deprem tehlikesini ortaya koymak o kadar basit değil..

18- Çünkü * Yıllık kayma hızı net değil * Tekrarlanma aralığı net değil * Geçen süre net değil * Hangi parçanın ne zaman deprem ürettiği net değil *Segmantasyon-deprem ilişkisi net değil.

19- Bu kadar net olmayan bilinmezlik ve belirsizliklerden net büyüklük ve net geçen süreler çıkarıp, hayali büyük deprem tehlikeleri sunmak bilimsel etik açısından doğru değil...

20- Kısacası bu açıklamanın yeri ulusal basın değil, bilimsel ortamlardır.

NE OLMUŞTU?

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Engin Er, Kayapa-Yenişehir fay hattının 2012 yılında açıklanan aktif fay hattı haritalarında yer almadığını açıkladı. “Bu alüvyonun altında kalan bir fay. Ancak böyle detaylı bir çalışmayla belli olabilirdi” diyen Er, alüvyon zeminin depremin etkisini büyüttüğünü söyledi.

Er, “Bursa Ovası'nda 700 metreye varan bir alüvyonal zemin var. Şuna benziyor; bir bardağa su alın. Bardağı masaya koyun. Bardak durduğu halde su nasıl sallanmaya devam ediyorsa alüvyon zeminlerde de böyle oluyor. İzmir’de ve 6 Şubat’ta bunu gördük. 6 Şubat depremi Maraş’ta oldu, en çok hasar Hatay’da var. 200 kilometre mesafe var ama en çok hasarın olduğu yer zeminle bağlantılı. Alüvyon zeminlerin depremi büyütme özelliği var” diye konuştu.

‘624 YILLIK BİR SUSKUNLUK VAR’

Yenişehir Ovası'ndaki en son depremin 1400 yılında olduğunu hatırlatan Er, “624 yıllık bir suskunluk var. Biriken kayma 5,4 metre ve 7,3 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeli var. Bir bütün halinde kırılırsa etkisi 7,05 olacak. Bu senaryo, bu fayla geçerli. Yaklaşık 400 yıldır suskun olan bir de İznik’ten geçen, Gemlik’ten ve Mudanya’dan devam eden, 5 ve üzerinde deprem üreten fay hattı var” dedi.

‘FAY HATTI ÜZERİNE BİNA YAPILMAMALI’

Bir fay hattının geçmişteki davranışını inceleyen ve gelecekteki deprem tehlikesini belirleyen Paleosismolojik çalışmalarının Bursa’da yapılmadığına dikkat çeken Er, fay hattı üzerinde binaların olmaması gerektiğini belirtti.

Er, şöyle devam etti: “Şu anda Bursa’da fay hattı üzerinde bina yapmanın herhangi bir sakıncası yok. Oysa Bursa’da çok fazla fay hattı var. Kaç binanın fay hattı üzerinde olduğunun çalışılması lazım. Bursa’da sadece Büyükorhan, Harmancık ve Keles ilçelerinde fay hattı yok. Diğer her ilçenin kendi adıyla anılan fay hattı var."

Er, tüm afet risklerinin haritalarda belirtildiği mikrobölgeleme çalışmalarının Bursa’da yapılmadığını sözlerine ekleyerek kentsel dönüşümün söz konusu çalışmas sonrası yapılması gerektiğini belirtti.